Ik kwam onlangs in de medische molen in Zwitserland terecht. Een wonderlijke wereld waar niets teveel is. Dat blijkt ook wel uit de simpele waarneming dat tussen mijn huis en mijn werk maar liefs drie apotheken te kiezen zijn. Ik kan de zorg die ik hier heb mogen ontvangen vergelijken met de huisartsen en specialistische zorg in Belgie en Nederland en ik heb inmiddels ook de eerste hulp in Zweden van dichtbij mogen meemaken. Eigenlijk allemaal toplanden als het gaat om zorg, maar Zwitserland spant de kroon.
Hele goede en toegankelijke zorg (eigen risico kun je gedeeltelijk afkopen). Zelfs de eenvoudige pijnstillers zijn gratis op recept. De huisartsen praktijk is een grote organisatie met veel dokters, assistentes, een eigen lab en administratie. Het is geen maatschap, maar een SA (equivalent van een BV). Een echt bedrijf dus. De zorgverzekering is twee keer zo duur als in Nederland.
In Zweden wordt de zorg door de overheid betaald. Er zit geen ziekenfonds of verzekeraar tussen. Het eigen risico is 110 EURO per jaar. Er is een tekort aan medisch personeel (veel verplaagkundigen wijken uit naar Noorwegen, waar de lonen veel hoger zijn) waardoor er behoorlijke wachtlijsten zijn. Dus daar zijn verzekeraars ingesprongen, je kunt je bijverzekeren om de wachtrij te passeren (waardoor anderen nog langer moeten wachten). Dokters werken vanuit gezondcentra met brede ondersteuning. Iedereen is in loondienst. De regionale spreiding van specialisaties leidt tot veel reisongemak voor patienten. Ik verblijf veelal in Noord Zweden (Kalix) en de dichtsbijzijde oncologie afdeling is 360 km van hier. Voor een bevalling kun je naar een ziekenhuis 80km van hier.
In Belgie ben je lid van het ziekenfonds, wat daar mutualiteit heet. Dat kost pakweg twee tientjes per maand. Het grootste deel van de zorg wordt gefinancierd uit belastinggeld. Voor elk doktersbezoek moet je cash afrekenen en kun je de rekening minus enkele euros eigen risico declaren. Afhankelijk waarvoor je kiest want graag gewilde artsen rekenen een zogenaamd ereloon wat niet uit het basispakket wordt vergoed. Artsen praktijken zien er kleiner en minder modern uit dan in Nederland. Een normale huisarts werkt alleen en heeft geen ondersteuning van assistentes of secretaresses. Ziekenhuizen kennen verschillende klassen. Thuisgeneesmiddelen kun je alleen in de apotheek verkrijgen (die zo ongeveer op elke straathoek te vinden is). Paracetemol is een keer of vier duurder als in de Nederlandse supermarkt.
https://en.m.wikipedia.org/wiki/File:OECD_health_expenditure_per_capita_by_country.svg
Wij hebben in Nederland veel gediscussieerd over de stijgende kosten van de zorg. Laat ik daar eerst van zeggen dat er geen OECD land is waar zorgkosten structureel dalen. Integendeel. Je kunt er echter ook naar kijken in verhouding tot het BBP. En dan dalen de relatieve kosten in Nederland.
Een vaak gehoord argument is dat de hoge kwaliteit de zorg duur maakt. Als dat zo zou zijn zouden mensen in het duurste land het langste leven. Ook die vlieger gaat niet op. https://en.m.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_life_expectancy
De verschillen lijken vooral te verklaren hoe de zorg georganiseerd is.
In Nederland is een beweging voor een Nationaal Zorgfonds op gang gekomen. Een mooi campagne thema van de SP. Weg met zorgverzekeraars en weg met eigen risico. Terug naar het ziekenfonds, maar dan 2.0. Van de hele zorg keten veranderd er een ding, de zorgverzekering wordt weer een fonds. Van het reclamebudget en de marge betalen we het eigen risico (daar heb ik nog geen sluitende rekensom van gezien) en zorgverleners krijgen minder bureacratie (wat de eerste keer zou zijn bij een centralisatie van deze omvang). Verder veranderd er niets. De zorgkosten blijven gewoon stijgen en we zullen het linksom of rechtsom samen moeten betalen.