“Deze locatie wordt geobserveerd door volgers van Vizier op Links.” Dat stond op de stickers die onder andere historica Nadia Bouras, zangeres Aafke Romeijn en GroenLinks-politicus Huub Bellemakers onlangs op hun voordeur aantroffen. De boodschap? “Wij weten waar je woont.”
Vizier op links (VoL) is een blog, Twitter- en Telegramaccount. Het platform vindt de invloed van links te groot door allerlei netwerken van activisten en instituties. VoL stelt zich ten doel die invloed te breken door deelnemers te ‘ontmaskeren’ en doet dat door informatie over personen te publiceren. Dit is doorgaans openbare informatie waartussen VoL de vermeende verbanden blootlegt.
Linkse rechters
Op zich zou je het als een vorm van onderzoeksjournalistiek kunnen beschouwen, maar het gaat uit van een presumptie dat er organisch verbond bestaat van linkse rechters, officieren, ambtenaren, docenten, journalisten, politici, bestuurders en vakbondsmensen die een veronderstelde hegemonie vertegenwoordigen. VoL slaat vooral aan op mensen die zich roeren in het antiracisme- en diversiteitsdebat en activisme. Kritiek op FvD en in mindere mate op PVV is ook een trigger.
Je zou kunnen zeggen: niks mis mee, een gezond tegengeluid dat motieven achter een zekere opstelling blootlegt. Als overigens zo’n machtig links netwerk zou bestaan, dan hebben we wel verdomd slecht gebruik gemaakt van die macht. De uitslag van de laatste verkiezingen tonen eerder aan dat links op sterven na dood is. Maar dat terzijde.
Wat het kwalijk maakt, dat achter de circa 17.000 volgers een trollenleger schuilgaat. Zodra VoL een naam publiceert, krijgt die persoon een virtuele tsunami van scheldpartijen, bedreigingen, password resets, aanmeldingen voor de PVV-nieuwsbrief en meer van dat soort acties te verduren. In de Twitterstorm wordt vaak de werkgever getagd in de hoop dat het arbeidsrechtelijke consequenties heeft voor de persoon. Er zijn inmiddels slachtoffers die daadwerkelijk hun baan verloren naar aanleiding van dit alles.
Aguilas Negras
Je kunt VoL financieel steunen. Daar krijg je stickers en posters terug. Buiten dat het best een lucratieve actie is voor VoL, gaat het trollenleger hiermee een stap verder. Ze plakken de stickers op deuren van de doelwitten. Op die sticker staat: “Deze locatie wordt geobserveerd door volgers van Vizier op Links”. Een manier om het doelwit te laten dat ze niet alleen virtueel kunnen dreigen, maar ook fysiek. Een intimidatiestrategie die ik in mijn werk in Zuid-Amerika ook vaak tegenkom. Met name de beruchte Aguilas Negras houden er vergelijkbare methodes op na, met het verschil dat er zo af en toe ook iemand daadwerkelijk wordt geliquideerd. Waarmee ik niet uitsluit dat dit in Nederland ook het ultieme gevolg zou kunnen zijn. Als je ziet wat de trollen schrijven, zit de haat diep genoeg.
Of het mag of niet is niet zo interessant. Tot nu toe heeft het OM geen zichtbare actie ondernomen, zelfs niet toen een officier van justitie doelwit was. Maar mensen ondervinden materiële, maatschappelijke en emotionele schade als gevolg van de acties van VoL en dat is wel belangrijk met betrekking tot de morele legitimiteit.
Rood mannetje
Ik heb in 2003 in opdracht van FNV Bondgenoten een alter ego gecreëerd om topsalarissen aan de kaak te stellen. Daarbij poseerde ik als rood mannetje op de stoep van de huizen van captains of industry. Op klaarlichte dag, op de openbare weg en niet in het geniep. We deden onderzoek naar hun beloning en bonussen en hun uitspraken over loonmatiging. Een aantal van die gegevens publiceerden wij op een website met daarbij een foto van het huis, zonder herleidbare adresgegevens en kentekenplaten. Het haalde de voorpagina van De Telegraaf en RTL 5 en ik werd vooral bedreigd door dure advocaten. De website was goed voor 1,6 miljoen clicks. Was is het verschil met VoL?
Er was geen Twitter en er waren geen trollen. Het rode mannetje was weliswaar een alter ego, maar zeker niet anoniem. Sterker nog, op de website kon je ook mijn eigen huis en inkomen zien, alsook dat van de voorzitter. Er was geen enkele twijfel over de motieven en de identiteit en er ging absoluut geen dreiging van uit. We wilden niet laten zien dat we er geweest waren, maar op een ludieke manier de ongelijkheid visualiseren. Schade was doel noch gevolg. Overigens zou ik het in dit tijdsgewricht niet weer doen.
Koekje van eigen deeg
Gezien de grote schade die VoL indirect heeft toegebracht aan vrienden, collega’s en geestverwanten heb ik onlangs bij wijze van koekje van eigen deeg een beloning uitgeloofd voor degene die de identiteit van VoL zou onthullen. Zonder in alle details te treden is mij dat duur komen te staan. Ik kan best tegen een stootje, maar toen ook mijn kinderen in het duistere spel werden betrokken, werd het mij te veel. Alhoewel er aanwijzingen uit voortkwamen, is de identiteit nooit bekend geworden. Ik had overigens geen plannen om die identiteit openbaar te maken op de wijze waarop VoL dat doet.
Als VoL vindt dat hij niet verantwoordelijk is voor de trolacties, alles nét binnen de randen van de wet doet en louter journalistieke doelen nastreeft, dan is het vreemd dat kosten nog moeite zijn gespaard om anoniem te blijven. Wat heeft VoL te verliezen? Vanwaar de angst? Ik zou zeggen: wees een vent en maak jezelf bekend.
Wees een vent en maak jezelf bekend
